فرقهها، چه آن گروه که دارای سابقهای کهن هستند، چه گروه نوظهور آنها، همگی نحلهاند. نِحَله به معنی دعوی، کیش و مذهبی غیرالهی و غیرآسمانی، در برابر ملّت به معنی دین آسمانی و وحیانی است. همواره کلمات « ملل » و « نِحل » کنار هم آمدهاند. هر زمان ملّت و دینی الهی برای هدایت آمده، نِحله و مدّعی دروغینی …
مشاهدهفرق ضاله
فرقهها و مهدویّت
ای کاش دانسته میشد که در جهان امروز و شرایط خاصّی که « ایران » اسلامی در آن واقع شده است، مهدویّت و گفتوگوی مهدوی در زمرهی جدّیترین مباحث فرهنگی، سیاسی، اجتماعی و امنیّتی است؛ در حالی که عموماً به آن از منظر مباحث صرفاً عقیدتی و اخلاقی توجّه میشود. راز اصلی درگیریها، مناقشات، فرقه سازیها و دسیسههای استعمار در …
مشاهدهاز جنگهای صلیبی تا فرقه سازی معاصر
آن زمان که مسلمانان، بیخبر از همهی توطئهها به خود مشغول بودند، پیمانی پنهانی و شوم، سپاه بزرگ صلیبیون را از سویی (۴۸۹-۶۹۰ هـ. ق) و سپاه قوم بدوی و عاری از هر گونه فرهنگ و تمدّن مغول را از دیگر سو (۶۶۱ هـ. ق. ) راهی شرق اسلامی ساخت. این دو لشکر که چون فنری تند از جای جسته …
مشاهدهاستراتژی « تخته قاپو کردن » فرقهها
پس از چند سال حرکت خزنده، امّا فراگیر فرقههای نوظهور و فرقههای تجدید حیات یافته در « ایران »، درج تدریجی اخبار و مقالات در مطبوعات و سخنرانیهای مردان اهل درد و هوشیار در اقصا نقاط کشور موجب شد تا موجی فراگیر در میان گروههای اجتماعی، به ویژه جوانان متدّین، علیه این جریان خطرناک و طرّاحی شده از سوی غرب، …
مشاهدهتصوف ابوسعیدابوالخیر
اسلام از نخستین روزهای ظهور، با رهبانیّت و زاهد مسلکی و گوشهگیری مخالفت کرده بود. در قرآن آیههای بسیاری وجود دارد که با هدف نظم دادن به زندگی مسلمانان در این جهان نازل شدهاند. حتی خدا در آیهای مسلمانان را مؤاخذه میکند که چه کسی حلال خدا را برای بندگانش حرام کرده است؟ اما با این همه، از همان روزهای …
مشاهدهزندگینامهی محمد بن عبدالوهاب
محمد بن عبدالوهاب متولد ۱۷۰۳ ه.ق در شهر عیینه از توابع نجد در عربستان متولد گردید. پدر وی از قضات آن شهر بود. محمد، فقه حنبلی را در زادگاه خود آموخت. سپس برای تکمیل معلومات رهسپار مدینه شد و سپس به بصره و اصفهان نقل مکان کرد. او پس از ترک بصره و بازگشت به نجد فلسفهی عملی (کنشگری) اصلاح …
مشاهدهحاتم حلبی پایهگذار دولت اسماعیلیهی نزاریه
شیخ ابوالمعالی حاتم (۴۴۹-۴۹۸ ق) فرزند محمود بن زهره حلبی از فلاسفه و متکلمان و شعرا و ادبای اسماعیلیه. پس از تکمیل علوم اولیه و فنون ادب به مدارس اسماعیلیهی حلب راه یافت و تحت تأثیر فلاسفهی شیعی اسماعیلی قرار گرفت. سپس راهی مصر گردید و به دارالحکمه قاهره که یکی از مهمترین مراکز فرهنگی آن عصر بود پیوست و …
مشاهدهکسی که پدرش را تکفیر کرد
ابوعبدالله حارث بن اسد محاسبی بغدادی بصری (متوفی ۲۴۳ ق). عارف، متکلم، فقیه، محدث، زاهد و از بزرگان صوفیه که به گفتهی هجویری (کشف المحجوب، ۱۳۴) در زمان خود شیخ المشایخ بغداد بود. علت اشتهار وی به محاسبی را برخی از آن رو دانستهاند که همیشه نفس خود را به محاسبه میکشید ونیز گفتهاند که چون در موقع ذکر گفتن …
مشاهدهحاکم جُشَمی ؛ مفسر زیدی ایرانی
ابوسعد / ابوسعد محسِّن / محسن (بیهق ۴۱۳ / مکه ۴۹۴ ق) بن محمد بن کرامّه / مفسر، متکلم و تاریخنگار زیدی ایرانی، چون نسبت جشمی دارد، از این روی احتمالاً نیاکان وی از قبایل چشم بن خزرج بودند که در اوایل دورهی اسلامی به خراسان کوچیدند. ابوسعد در نیشابور درس خواند از ابو عبدالرحمان سلمی، ابوالفضل میکالی، و عدهای …
مشاهدهحکایتهای زنان صوفی در روض الریاحین امام یافعی
روض الریاحین فی حکایات الصالحین یکی از آثار عارف و مورخ بزرگ عفیفالدین ابوالسعادات عبدالله بن اسعد بن علی الیافعی الیمنی (متوفی سنه ۷۶۸ ق.) است. او از اکابر مشایخ و مرجع بسیاری از عرفا و بزرگان و جامع علوم ظاهری و باطنی بوده است. وی آثار گوناگونی در حوزههای مختلف دانش دارد که مشهورترین آنها کتاب مرأت الجنان فی …
مشاهده